- Nguyên tắc khi xây dựng điều lệ
Việc xây dựng nội dung Điều lệ công ty không phân biệt là Điều lệ khi đăng ký thành lập doanh nghiệp hay Điều lệ được sửa đổi, bổ sung trong quá trình hoạt động, đều phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Nội dung Điều lệ công typhải được xây dựng dựa trên nguyên tắc tự nguyện, thỏa thuận nhằm quy định quyền và nghĩa vụ của các bên, tổ chức quản lý, hoạt động của công ty;
- Nội dung Điều lệ không được trái với các quy định của pháp luật;
- Nội dung Điều lệ không được trái các nguyên tắc quản lý doanh nghiệp[1];
- Nội dung Điều lệ không được hạn chế các quyền luật định của thành viên, cổ đông[2];
- Nội dung Điều lệ không phải đầy đủ các nội dung cơ bản theo quy định pháp luật[3].
- Nội dung Điều lệ không được vượt qua giới hạn “trần” và “sàn” được giới hạn bởi pháp luật (nếu có);
- Nội dung Điều lệ không được xâm phạm đến lợi ích của bên thứ ba[4].
- Nội dung cơ bản của điều lệ
Theo quy định của pháp luật,hầu hết các loại hình doanh nghiệp đều bắt buộc phải xây dựng điều lệ, trừ doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, chủ DNTN có thể tự xây dựng một bộ điều lệ hoạt động khi cần thiết.
Điều lệ công ty phải đảm bảo có đầy đủ các nội dung chủ yếu sau đây:
- Tên, địa chỉ trụ sở chính của công ty; tên, địa chỉ chi nhánh và Văn phòng đại diện(nếu có);
- Ngành, nghề kinh doanh;
- Vốn điều lệ; tổng số cổ phần, loại cổ phần và mệnh giá từng loại cổ phần đối với CTCP;
- Họ, tên, địa chỉ, quốc tịch và các đặc điểm cơ bản khác của các thành viên hợp danh đối với công ty hợp danh; của Chủ sở hữu công ty, thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn; của cổ đông sáng lập đối với CTCP; phần vốn góp và giá trị vốn góp của mỗi thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty hợp danh; số cổ phần, loại cổ phần, mệnh giá cổ phần từng loại của cổ đông sáng lập;
- Quyền và nghĩa vụ của thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh; của cổ đông đối với CTCP;
- Cơ cấu tổ chức quản lý;
- Người đại diện theo pháp luật đối với công ty trách nhiệm hữu hạn, CTCP;
- Thể thức thông qua quyết định của công ty; nguyên tắc giải quyết tranh chấp nội bộ;
- Căn cứ và phương pháp xác định thù lao, tiền lương và thưởng cho người quản lý và Kiểm soát viên;
- Những trường hợp thành viên có quyền yêu cầu công ty mua lại phần vốn góp đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc cổ phần đối với CTCP;
- Nguyên tắc phân chia lợi nhuận sau thuế và xử lý lỗ trong kinh doanh;
- Các trường hợp giải thể, trình tự giải thể và thủ tục thanh lý tài sản công ty;
- Thể thức sửa đổi, bổ sung Điều lệ công ty.
Ngoài ra, điều lệ có thể quy định một số nội dung khác như nguyên tắc định giá doanh nghiệp, nguyên tắc khen thưởng ban quản trị công ty,…nhằm đáp ứng các nhu cầu quản lý, hoạt động của công ty.
- Hình thức của điều lệ
Điều lệ phải được lập thành văn bản. Điều lệ sử dụng khi đăng ký doanh nghiệp phải có họ, tên và chữ ký của những người sau đây nhằm thể hiện sự đồng thuận của các Chủ sở hữu trong tương lai của công ty:
- Các thành viên hợp danh đối với công ty hợp danh;
- Chủ sở hữu công ty là cá nhân hoặc người đại diện theo pháp luật của Chủ sở hữu công ty là tổ chức đối với công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên;
- Thành viên là cá nhân và người đại diện theo pháp luật hoặc người đại diện theo ủy quyền của thành viên là tổ chức đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên;
- Cổ đông sáng lập là cá nhân và người đại diện theo pháp luật hoặc người đại diện theo ủy quyền của cổ đông sáng lập là tổ chức đối với CTCP.
Pháp luật hiện hành không quy định về tỷ lệ biểu quyết thông qua đối với Điều lệ công ty được xây dựng tại thời điểm đăng ký thành lập doanh nghiệp. Thiết nghĩ, tỷ lệ biểu quyết ở giai đoạn này do các nhà đầu tư tự nguyên thỏa thuận, tự nguyện thực hiện và được thể hiện sự đồng ý đó bằng chữ ký của họ tại Điều lệ công ty.
Thạc sĩ.Luật sư Nguyễn Ngọc Diệp
[1] Chẳng hạn Điều lệ không thể đưa ra quy định xây dựng cơ chế hoạt động theo nguyên tắc đa số cho chức danh hoạt động theo nguyên tắc cá nhân.
[2] Chẳng hạn Điều lệ quy định thành viên công ty không được để lại thừa kế phần vốn góp mà phải tặng cho công ty khi họ qua đời.
[3] Xem thêm tại phần nội dung cơ bản của điều lệ.
[4] Chẳng hạn Điều lệ quy định công ty có quyền không thanh toán các khoản nợ đến hạn vì lý do kinh tế.
Trả lời